บทความสุขภาพ

ตรวจฮอร์โมนในร่างกายสมดุลหรือไม่ รู้ตัวก่อน แก้ปัญหาได้เร็วกว่า

บทความโดย: seoteam seoteam วันที่อัพเดท: 10 พฤษภาคม 2567

-

ฮอร์โมนเป็นสารที่ถูกผลิตมาจากต่อมไร้ท่อ โดยมีหน้าที่เป็นตัวนำส่งข้อมูลให้เกิดการทำงานหรือหยุดการทำงานจากเซลล์หนึ่งไปยังอีกเซลล์หนึ่งผ่านกระแสเลือด ซึ่งฮอร์โมนมีความสำคัญต่อการทำงานทุกระบบในร่างกาย หากฮอร์โมนมีการหลั่งที่ผิดปกติไปอาจส่งผลต่อระบบร่างกายโดยรวมได้ 

ดังนั้น การตรวจฮอร์โมนจึงมีความสำคัญ หลายครั้งที่คุณรู้สึกว่าร่างกายเริ่มมีปัญหา อาจมีสาเหตุมาจากระดับฮอร์โมนไม่สมดุลก็เป็นได้ หากรู้สาเหตุได้เร็ว ก็จะสามารถวางแผนรักษาปรับฮอร์โมนให้สมดุล เพื่อสุขภาพที่เป็นปกติต่อไป



สารบัญบทความ


ทำไมเราถึงต้องตรวจฮอร์โมน?

ฮอร์โมนมีความสำคัญต่อการทำงานของร่างกายอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นเพศชายหรือเพศหญิง จะวัยเด็กหรือวัยผู้ใหญ่ก็ตาม ซึ่งฮอร์โมนสำหรับแต่ละเพศหรือแต่ละช่วงวัยก็มีชนิดหรือปริมาณฮอร์โมนที่แตกต่างกันไป และยังมีการทำงานที่แตกต่างกันไปตามเพศและวัยอีกด้วย เช่น ฮอร์โมนเพศ, ฮอร์โมนที่ช่วยเสริมสร้างการเจริญเติบโต, ฮอร์โมนที่คอยควบคุมระบบเผาผลาญ, ฮอร์โมนควบคุมการนอนหลับ และอีกมากมาย

อย่างไรก็ตาม หากการหลั่งฮอร์โมนไม่สมดุล ไม่เหมาะสมกับเพศและวัยตามที่ควรจะเป็น รวมถึงความสามารถในการผลิตฮอร์โมนลดลงจากอายุและโรคภัยต่าง ๆ ล้วนทำให้การทำงานของร่างกายผิดปกติได้ ซึ่งหลายครั้งอาจไม่สามารถระบุสาเหตุได้ชัดเจนว่ามาจากฮอร์โมนหรือไม่ แต่ถ้ายิ่งปล่อยไว้ไม่รักษา ยิ่งส่งผลต่อสุขภาพกายและสุขภาพจิตให้ย่ำแย่ลง 

ดังนั้น การตรวจฮอร์โมนจึงมีความสำคัญอย่างมาก เพราะหลายครั้งการเจ็บป่วยหรือความผิดปกติที่คุณกำลังเผชิญ อาจไม่สามารถวินิจฉัยได้ด้วยการสังเกตอาการโรคเพียงอย่างเดียว แต่การตรวจระดับฮอร์โมนจะช่วยเป็นตัวชี้วัดว่าอาการผิดปกติที่กำลังเกิดขึ้นมาจากความผิดปกติของฮอร์โมนหรือไม่


ความหมายของภาวะฮอร์โมนไม่สมดุล กับอาการเด่น ๆ ที่ควรทราบ

-

การตรวจฮอร์โมนทำให้ทราบถึงภาวะฮอร์โมนไม่สมดุลได้ ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้หลายสาเหตุ ไม่ว่าจะจากวิถีการใช้ชีวิตประจำวันที่ไม่ถูกสุขลักษณะ, อายุ, ความเครียด, โรคภัยต่าง ๆ แม้กระทั่งไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด โดยอาการที่มักพบในผู้ที่มีภาวะฮอร์โมนไม่สมดุลมีดังนี้

  • อ่อนเพลีย
  • ผิวแห้งกร้าน
  • ประจำเดือนมาผิดปกติ
  • หน้ามัน เป็นสิว
  • มีอาการร้อนวูบวาบ
  • นอนหลับยาก นอนไม่หลับ หรือหลับไม่สนิท
  • กระวนกระวาย หงุดหงิดง่าย อารมณ์แปรปรวน
  • เชื่องช้า คิดไม่ค่อยทัน หลงลืมง่าย
  • เครียดง่าย 
  • ซึมเศร้า
  • การฟื้นฟูร่างกายช้าลง
  • กินจุ กินไม่ค่อยอิ่ม
  • น้ำหนักขึ้นง่าย ลงยาก มีไขมันสะสมเยอะ
  • ความต้องการทางเพศลดลง
  • คันช่องคลอด ช่องคลอดแห้ง

ซึ่งอาการดังกล่าวนั้นเป็นอาการของภาวะฮอร์โมนไม่สมดุลที่พบได้บ่อย ซึ่งแต่ละเพศหรือแต่ละวัยหากมีฮอร์โมนบางตัวที่บกพร่องก็สามารถส่งผลต่อการทำงานของร่างกายที่ต่างกันอีกด้วย เช่น 

  • โกรทฮอร์โมนที่มีหน้าที่ส่งเสริมการเจริญเติบโตของร่างกายและซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอลดลงในวัยเด็ก จะส่งผลให้การเจริญเติบโตช้า หรือแก่กว่าวัย 
  • เทสโทสเตอโรนช่วยในเรื่องความแข็งแรงของกระดูกและกล้ามเนื้อ เป็นหนึ่งในฮอร์โมนที่พบมากในเพศชาย แต่หากเพศหญิงมีฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนสูงเกินไปจะทำให้เกิดปัญหาทางสุขภาพ เช่น ประจำเดือนมาไม่ปกติ สิวขึ้น ขนดก เป็นต้น
  • เอสโตรเจนมีหน้าที่ควบคุมลักษณะภายนอกของเพศหญิง และยังมีผลต่อการควบคุมระบบอื่น ๆ ในร่างกาย แต่หากในเพศชายมีฮอร์โมนเอสโตรเจนเยอะเกินไปอาจทำให้สร้างกล้ามเนื้อได้ยาก และมีไขมันสะสมง่าย

ใครบ้างที่ควรตรวจวัดระดับฮอร์โมน?

การตรวจระดับฮอร์โมนในร่างกายนั้นไม่ได้จำเป็นสำหรับทุกคน แต่เหมาะกับผู้ที่มีอาการผิดปกติเกิดขึ้นโดยที่ไม่มีข้อมูลจำเพาะชี้ชัดว่าเป็นโรคชนิดไหน หรือมีอาการหลายอย่างเกิดขึ้นพร้อมกันโดยที่ไม่ทราบสาเหตุ ซึ่งความจำเป็นหรือความเหมาะสมในการตรวจฮอร์โมนของคนแต่ละกลุ่มเพศก็จะมีความแตกต่างกันไป ดังนี้

การตรวจฮอร์โมนสำหรับผู้ชาย

การตรวจฮอร์โมนสำหรับผู้ชายโดยส่วนใหญ่มักจะเป็นปัญหาทางเพศ ซึ่งฮอร์โมนมีผลต่อสุขภาพทางเพศอย่างมาก ซึ่งรายการตรวจฮอร์โมนสำหรับผู้ชายที่นิยมมีดังนี้

  • ตรวจฮอร์โมนทั่วไป อาทิ โกรทฮอร์โมน (Growth Hormone), ฮอร์โมนต่อมหมวกไต (Adrenal Hormones), ฮอร์โมนอินซูลิน (Insulin), ฮอร์โมนไทรอยด์ (TSH)
  • ตรวจฮอร์โมนเพศ อาทิ ฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน (Testosterone), LH (Luteinizing hormone), FSH (Follicle stimulating hormone)

การตรวจฮอร์โมนสำหรับผู้หญิง

การตรวจฮอร์โมนเพศหญิงนั้นมักจะตรวจเพื่อวินิจฉันอาการผิดปกติที่มักเกิดจากระดับฮอร์โมนไม่สมดุล เช่น อาการผิดปกติก่อนมีประจำเดือน (PMS), อาการปวดประจำเดือน, เป็นสิวมาก, ปวดไมเกรน เป็นต้น ซึ่งรายการตรวจฮอร์โมนสำหรับผู้หญิงที่นิยมมีดังนี้

  • ตรวจฮอร์โมนทั่วไป อาทิ โกรทฮอร์โมน (Growth Hormone), ฮอร์โมนต่อมหมวกไต (Adrenal Hormones), DHEAs (Dehydroepiandrosterone sulfate), ฮอร์โมนอินซูลิน (Insulin), ฮอร์โมนไทรอยด์ (TSH)
  • ตรวจฮอร์โมนเพศ อาทิ Estradiol Hormone (E2), ฮอร์โมนโปรเกสเตอโรน (Progesterone), LH (Luteinizing hormone), FSH (Follicle stimulating hormone), SHBG (Sex Hormone Binding Globulin)

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับการตรวจสุขภาพในเพศหญิงได้ที่ “ตรวจสุขภาพหญิง เพื่อการส่งเสริมสุขภาพ

การตรวจฮอร์โมนสำหรับกลุ่ม LGBTIQ+

สำหรับการตรวจฮอร์โมนของชาว LGBTIQ+ มักจะเป็นการตรวจฮอร์โมนเพื่อใช้ปรับฮอร์โมนเพศให้ตรงกับอัตลักษณ์ทางเพศ โดยมีทั้งปรับฮอร์โมนเพื่อให้มีความเป็นหญิงมากยิ่งขึ้น หรือปรับฮอร์โมนเพื่อให้มีความเป็นชายมากขึ้น ซึ่งการตรวจฮอร์โมนสำหรับกลุ่ม LGBTIQ+ นั้นจะสามารถแบ่งได้ตามเพศสภาพ ดังนี้

  • สำหรับเพศชาย ที่ต้องการปรับฮอร์โมนให้ตรงกับอัตลักษณ์เพศ จำเป็นต้องตรวจฮอร์โมนเพศชาย เช่น เทสโทสเตอโรน (Testosterone) และตรวจฮอร์โมนเพศหญิง เช่น เอสโตรเจน (Estrogen) เพื่อให้แพทย์สามารถให้ยาเทคฮอร์โมน หรือยากดฮอร์โมนเพศได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย
  • สำหรับเพศหญิง ที่ต้องการปรับฮอร์โมนให้ตรงกับอัตลักษณ์เพศ อาจต้องตรวจฮอร์โมนเพศชาย เพื่อใช้ในการคำนวณปรับระดับเทสโทสเตอโรน (Testosterone) ได้อย่างเหมาะสม

ไขข้อสงสัยทำไมผู้ชายต้องตรวจสุขภาพได้ที่ “ตรวจสุขภาพผู้ชายขั้นพื้นฐาน

นอกจากการตรวจค่าฮอร์โมนจะสำคัญสำหรับผู้ที่มีปัญหาทางสุขภาพและผู้ที่ต้องการเทคฮอร์โมนสำหรับกลุ่ม LGBTIQ+ การตรวจวิตามินก็เป็นเรื่องสำคัญเช่นกัน เพื่อที่คุณจะได้ทราบถึงความต้องการวิตามินที่ร่างกายต้องการ และสามารถเสริมวิตามินได้อย่างตรงจุด ที่โรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์ เรามีบริการตรวจฮอร์โมนและการตรวจวิตามินทั้งสำหรับทุกกลุ่มทางเพศ หากสนใจสามารถเดินทางมายังที่โรงพยาบาลเพื่อเข้ารับการตรวจได้


วิธีการเตรียมตัวก่อนไปตรวจฮอร์โมน

ก่อนตรวจฮอร์โมน จำเป็นต้องเตรียมตัวก่อนเข้ารับการตรวจหรือไม่? การตรวจฮอร์โมนอาจไม่ได้มีการเตรียมตัวอะไรที่มากมายนัก ไม่จำเป็นต้องงดน้ำหรืองดอาหาร และสามารถเตรียมความพร้อมได้ดังนี้

  • พักผ่อนให้เพียงพอ
  • ควรเข้ารับการตรวจในช่วงเช้า เนื่องจากเป็นช่วงที่สามารถตรวจระดับฮอร์โมนได้แม่นยำที่สุด
  • สำหรับเพศหญิงที่ต้องการตรวจระดับฮอร์โมนเพศหญิง แนะนำให้เข้ารับการตรวจฮอร์โมนในวันที่ 21 ของรอบเดือน
  • หากมีโรคประจำตัว หรือรับประทานยาที่เกี่ยวข้องกับฮอร์โมน เช่น ยาคุมกำเนิด หรือยาฮอร์โมน ต้องแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนตรวจฮอร์โมน

ทั้งนี้หากคุณต้องการตรวจฮอร์โมนไปพร้อม ๆ กับการตรวจสุขภาพประจำปีก็สามารถงดน้ำงดอาหารก่อนเข้ารับการตรวจฮอร์โมนตามแพทย์แนะนำได้เลย 


วิธีดูแลตนเองหลังจากไปตรวจฮอร์โมน

การตรวจวัดระดับฮอร์โมนจะใช้วิธีเก็บตัวอย่างจากการเจาะเลือด แล้วนำไปตรวจปริมาณฮอร์โมนในเลือด ซึ่งหลังจากเจาะเลือดไปอาจพบอาการช้ำจากเข็มเจาะเลือด ซึ่งไม่เป็นอันตรายและสามารถหายได้เองภายในไม่กี่วัน และสามารถใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ 

หลังจากได้ผลตรวจฮอร์โมนแล้วหากพบว่าระดับฮอร์โมนไม่สมดุล ควรจะต้องทำอย่างไรต่อไปบ้าง?

  • ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวันให้ถูกสุขลักษณะยิ่งขึ้น เช่น การพักผ่อนให้เพียงพอ, การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์, การรู้จักจัดการกับความเครียดที่ดี, การออกกำลังกายอย่างเหมาะสม เป็นต้น
  • หากมีความผิดปกติ แพทย์อาจพิจารณาตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติม และรักษาโดยการใช้ยาฮอร์โมนทดแทน เพื่อให้ร่างกายกลับมาทำงานได้เป็นปกติ

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการตรวจฮอร์โมน

ทำไมเพศหญิงจึงจำเป็นต้องตรวจฮอร์โมนเพศชาย?

ในเพศหญิงเองก็มีฮอร์โมนเทสโทรเตอโรน ซึ่งเป็นหนึ่งในฮอร์โมนเพศชายอยู่เช่นกัน โดยมีผลต่อความแข็งแรงของร่างกายโดยรวม เช่น กระดูกและกล้ามเนื้อ แต่หากมีฮอร์โมนเพศชายมากเกินไปในเพศหญิงอาจทำให้มีลักษณะอาการที่ไม่พึงประสงค์ เช่น สิวขึ้นเยอะ, มีขนเยอะ, ผิวมัน, ประจำเดือนผิดปกติ เป็นต้น

ทำไมเพศชายจึงจำเป็นต้องตรวจฮอร์โมนเพศหญิง?

ในเพศชายเองก็มีฮอร์โมนเพศหญิงอย่างเอสโตรเจนเช่นกัน ซึ่งฮอร์โมนเอสโตรเจนในเพศชายจะมีผลในเรื่องสมรรถภาพทางเพศ รวมถึงความแข็งแรงของมวลกระดูกและกล้ามเนื้อ หากมีฮอร์โมนเพศหญิงอย่างเอสโตรเจนมากเกินไป สามารถส่งผลให้มวลกระดูกและกล้ามเนื้อลดลง มีไขมันสะสมได้ง่าย สมรรถภาพทางเพศลดลง เป็นต้น

การตรวจฮอร์โมนในวัยทองคืออะไร?

การตรวจฮอร์โมนสำหรับวัยทอง เป็นการตรวจเช็กระดับฮอร์โมนในร่างกายที่สามารถบอกถึงการทำงานของรังไข่ว่าสามารถทำงาน และเข้าสู่วัยทองหรือวัยหมดประจำเดือนไปตามเกณฑ์ปกติหรือไม่ โดยฮอร์โมนที่มีผลต่อการเข้าสู่วัยทอง ได้แก่ ฮอร์โมน Estradiol (E2) และ ฮอร์โมน Follicular stimulating Hormone (FSH) หากตรวจพบว่าระดับฮอร์โมนเหล่านี้ผิดปกติ อาจแสดงถึงการเข้าสู่วัยหมดประจำเดือนก่อนวัยอันควร

นอกจากตรวจฮอร์โมนในวัยทองแล้วผู้ที่อยู่ในวัยทองควรตรวจสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุเป็นประจำ


สรุปเรื่องตรวจฮอร์โมน รู้สมดุลร่างกายเพื่อสุขภาพที่ดี

การตรวจฮอร์โมนสามารถบอกถึงระดับฮอร์โมนชนิดต่าง ๆ ที่อยู่ภายในร่างกายของเรา หากระดับฮอร์โมนในร่างกายผิดปกติก็จะสามารถเห็นได้จากการตรวจฮอร์โมน ซึ่งจะทำให้แพทย์สามารถทราบถึงความผิดปกติของระบบในร่างกาย และสามารถวางแผนการรักษาได้ตรงจุดยิ่งขึ้น

โรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์ เรามีโปรแกรมตรวจสมดุลฮอร์โมนเพื่อไขปัญหาสุขภาพสำหรับทุกกลุ่ม พร้อมรับการรักษาโดยแพทย์เฉพาะทาง สนใจบริการติดต่อได้ที่ Line : @samitivejchinatown หรือ Tel: 02-118-7893 (ตลอด 24 ชั่วโมง)


References
 

Do You Need Hormone Testing? (2022, June 5). Cleveland Clinic. https://health.clevelandclinic.org/hormone-testing

Wong, C. (2023, September 19). Types of Hormone Tests for Women and Their Results. verywell health. https://www.verywellhealth.com/hormone-blood-test-for-women-89722

Osborn, CO. (2023, February 9). Everything You Should Know About Hormonal Imbalance. Healthline. https://www.healthline.com/health/hormonal-imbalance

บทความและสุขภาพอื่นที่น่าสนใจ
pdpa-icon

เราใช้คุกกี้เพื่อเพิ่มประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ แสดงเนื้อหาให้ตรงกับความสนใจ รวมถึงเพื่อวิเคราะห์การเข้าใช้งานเว็บไซต์และทำความเข้าใจว่าผู้ใช้งานมาจากที่ใด คุณสามารถเลือกตั้งค่าความยินยอมการใช้คุกกี้ได้ นโยบายความเป็นส่วนตัว​ (Privacy Policy)​