ตรวจความเข้มของเลือด คืออะไร​ ทำไมต้องตรวจ บอกอะไรได้บ้าง

บทความโดย: วันที่อัพเดท: 26 มีนาคม 2567

“เลือด” คือเซลล์ที่มีความเข้มของเลือดเม็ดสีแดง มีลักษณะเป็นทรงโดนัทก้อนจิ๋ว ไร้รูเจาะ ในจำนวนปริมาตรนับไม่ถ้วน ที่ทำการกระจัดกระจายไหลเวียนและหล่อเลี้ยงอวัยวะภายในร่างกายมนุษย์ตลอดเวลา 

ตัวเม็ดเลือดแดงนี้ เป็นปัจจัยสำคัญในการตรวจสุขภาพ เพื่อวินิจฉัยความเข้มของเลือดในตัวของคนไข้มีลักษณะรูปร่าง สี ปริมาณการผลิต และองค์ประกอบในเลือด ที่ผิดปกติหรือไม่ เพื่อให้ทางแพทย์ได้พิจารณาในการค้นหาต้นตอของโรคเจ็บป่วยที่ผู้ป่วยประสบปัญหาความเจ็บป่วย

จึงทำให้ “การตรวจความเข้มของเลือด” เป็นการวัดระดับกลไกลการผลิตของเลือดที่มีผลต่อการทำงานภายในร่างกายทั้งหมด โดยมีวิธีการตรวจอย่างไร ความเข้มข้นของเลือดสามารถเกิดโรคแทรกซ้อนได้จากภัยอย่างไรบ้าง ทางทางโรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์ จะพาผู้อ่านทำความเข้าใจการตวจความเข้มของเลือดได้ในบทความนี้
 

สารบัญบทความ

• การตรวจวัดความเข้มของเลือด (Hematocrit)
• ทำไมต้องตรวจความเข้มของเลือด
• ขั้นตอนการตรวจความเข้มข้นของเลือด
• ค่าความเข้มของเลือดปกติอยู่ที่เท่าไหร่
• หากค่าความเข้มของเลือดผิดปกติ บอกอะไรได้บ้าง
• ปัจจัยที่อาจทำให้ผลลัพธ์คาดเคลื่อน
• ข้อสรุป

การตรวจวัดความเข้มของเลือด (Hematocrit)

การตรวจความเข้มของเลือด (Hematocrit) คือ การตรวจสอบความสมบูรณ์แบบของจำนวนปริมาตรเลือดที่ถูกผลิตออกมานั้น มีจำนวนมากพอหรือไม่ ในการทำหน้าที่เป็นตัวกลางในการขนส่งออกซิเจน สำหรับขับของเสียออกจากร่างกาย นำก๊าชคาร์บอนไดออกไซต์ เป็นตัวควบคุมอุณหภูมิและเพิ่มระบบภูมิคุ้มกันแก่เจ้าของร่างกายให้แข็งแรงอยู่เสมอ
 

ความเข้มข้นของเลือดคืออะไร

ทำไมต้องตรวจความเข้มของเลือด

โดยทั่วไป การตรวจความเข้มของเลือด มีประโยชน์ดังต่อไปนี้

 

• เป็นการตรวจเช็คองค์ประกอบของสุขภาพชนิดเลือดทั้งหมดภายในร่างกาย มีสภาพการผลิตและภาวะการทำงานที่บกพร่องหรือไม่ เช่น ความเข้มของเลือดมีสีจางหรือเข้มขึ้นผิกปติ หรือส่วนของเม็ดเลือดขาวมีปริมาตรที่ผลิตน้อยลง เพื่อนำปัญหาการทำงานของเลือดแต่ละชนิด เข้าสู่กระบวนการรักษาได้อย่างถูกต้อง
• การตรวจความเข้มของเลือดเพื่อดูสถานะเชื้อโรค ไวรัส และอาการติดเชื้ออื่น ๆในร่างกายผู้ป่วยปัจจุบันว่า มีผลการทำลายประสิทธิภาพของการทำงานของเลือดมากแค่ไหน
• การตรวจความเข้มของเลือดของคนไข้ในช่วงก่อนการผ่าตัด เป็นผลการพิจารณาที่สำคัญในการวัดปริมาณของเกล็ดเลือดสามารถหยุดการหลั่งเลือดและแข็งตัวระหว่างการทำผ่าตัดได้
• ความเข้มของเลือดเป็นผลชี้วัดในการเลือกและห้ามนำเคมีหรือรังสีบางชนิดรักษาคนไข้ เพื่อป้องกันความเสี่ยงเม็ดเลือดแต่ละชนิดได้รับผลกระทบจากสารรักษาชีวภาพไปทำลายเซลล์ส่วนอื่น ๆ ของร่างกาย

ขั้นตอนการตรวจความเข้มข้นของเลือด

การเตรียมตัวก่อนตรวจความเข้มของเลือด

คนไข้ไม่ต้องเตรียมตัวใด ๆ สำหรับการตรวจความเข้มของเลือดทั้งสิ้น เมื่อถึงเวลานัด ทางแพทย์จะจัดเตรียมเครื่องมือการตรวจความเข้มของเลือดในห้องปฎิบัติการ เมื่อทำการตรวจเลือดเรียบร้อย คนไข้สามารถรอฟังการวัดผลได้ในภายหลัง
 

วิธีการตรวจความเข้มของเลือด

วิธีการตรวจความเข้มของเลือดที่ได้ยอมแบบเป็นสากล คือ แพทย์จะทำการเจาะเลือดเส้นดำในบริเวณข้อแขนหรือข้อมือประมาณ 2.-3 มล. แล้วนำเก็บใส่หลอดแก้วที่บรรจุสาร EDTA เพื่อลดเลือดเกิดการแข็งตัวลง จากนั้นแพทย์จะนำหยดเลือดหยดลงแผ่นสไลด์แล้วใช้กล้องจุลทรรศ์ทำการส่องโมเมกุลในตัวปริมาณเลือดที่หยดลงไป
 

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นหลังการตรวจ

หลังคนไข้ที่ได้รับการตรวจความเข้มของเลือด บริเวณที่ถูกเจาะจะมีอาการบวมช้ำสีเขียวสีม่วง โดยกระบวนการนี้จะไม่เป็นอะไรแก่คนไข้ เนื่องจากอาการบวมช้ำเป็นกระบวนการซ่อมแซมภายในร่างกายที่เกิดจากน้ำเลือดออกจากชั้นใต้ผิวหนังขึ้นมา อาจใช้เวลา2-3 วันลอยช้ำจะจางหายไปเองตามธรรมชาติ
 

ค่าความเข้มของเลือดปกติอยู่ที่เท่าไหร่

ค่าความเข้มของเลือดปกติในระดับปกติของเพศชายและหญิงจะมีความหนาแน่นแตกต่างกัน โดยแบ่งเป็นสัดส่วนเปอร์เซ็นต์ความเข้มเลือดปกติและสมบูรณ์แบบ ดังต่อไปนี้
 

• การวัดเม็ดเลือดแดงชนิดฮีโมโกลบิน (Hemoglobin) คือ การวัดความหนาแน่นของโปรตีนในเม็ดเลือดแดง มีหน้าที่ส่งออกซิเจนไปลำเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ไปตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย โดยคิดเป็นค่าปกติ
  • เพศหญิง 12-15 g/dl.
  • เพศชาย 13-17 g/dl.

• การวัดเม็ดเลือดแดงชนิดเม็ดเลือดแดงอัดแน่น (hematocrit) คือ การตรวจมวลความเข้มข้นจำนวนเม็ดเลือดแดง โดยคิดเป็นค่าปกติ
  • เพศหญิง 36-45 %
  • เพศชาย 38-50 %

• การวัดเม็ดเลือดแดงชนิดปริมาณเม็ดเลือดแดง (Red Blood Cell) คือ การตรวจจำนวนปริมาณของเซลล์เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว และเกล็ดเลือด โดยคิดเป็นค่าปกติ
  • เพศหญิง 3.9-5.0 ml.
  • เพศชาย 4.3-5.7 ml.

หากค่าความเข้มของเลือดผิดปกติ บอกอะไรได้บ้าง

ค่าความเข้มของเลือดต่ำกว่าปกติ

• โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว (Leukemia)
• ภาวะโลหิตจาง (Anemia)
• โรคตับแข็ง (Cirrhosis)
• โรคไตวายเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease)
• ภาวะโปรตีนรั่วในปัสสาวะ (Nephrotic Syndrome)
• โรคไขกระดูกมีความผิดปกติ (Bone Marrow Failure)

ค่าความเข้มของเลือดสูงกว่าปกติ

ความเข้มของเลือดสูงส่งผลทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนและเกิดจากพันธุกรรมที่เกิดจากการทำงานผิดปกติภายในร่างกาย เช่น
 

• ภาวะเม็ดเลือดแดงมาก (Erythrocytosis)
• โรคหัวใจมาแต่กำเนิด (Congenital Heart Disease)
• โรคเม็ดเลือดแดงมากเกิน (Polycythemia Vera)

ปัจจัยที่อาจทำให้ผลลัพธ์คาดเคลื่อน

ปัจจัยที่ทำให้ผลตรวจความเข้มของเลือดของคนไข้คลาดเคลื่อนได้ มีปัจจัยดังต่อไปนี้
 

• การตั้งครรภ์
• ภาวะขาดน้ำรุนแรง
• อาศัยอยู่ในพื้นที่สูง
• ผู้ป่วยที่ได้รับการถ่ายเลือด
• ผู้ป่วยอยู่ในพื้นที่สูง

เมื่อการตรวจความเข้มของเลือดเกิดผลคลาดเคลื่อน ทางแพทย์จะทำการเก็บตัวอย่างเลือดใหม่อีกครั้ง หรือ การใช้เครื่องตรวจอุปกรณ์อื่นแทนในการวัดค่าองค์ประกอบความเข้มของเลือดในกรณีที่ การตรวจแบบเดิมให้ผลลัพธ์ที่ไม่แน่นอน

ข้อสรุป

การตรวจความเข้มของเลือด เป็นปัจจัยสำคัญในการวัดประสิทธิภาพการทำงานของเม็ดเลือดแดง ทั้งรูปร่าง ปริมาณ และส่วนประกอบเซลล์ที่สำคัญ ในการลำเลี้ยงอวัยวะภายใน หากคนไข้ต้องการตรวจดูเลือด ทางแพทย์ขอแนะนำการตรวจสุขภาพประจำปีของทางโรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์ พร้อมอุปกรณ์สำหรับตรวจความเข้มของเลือดที่วัดผลได้ใน 1 นาที โดยติดต่อสอบถามได้ที่ Line @samitivejchinatown หรือเบอร์ 02-118-7893 ได้ตลอด 24 ชั่วโมง