วิธีคํานวณค่า BMI สูตรคำนวณดัชนีมวลกาย บอกอะไรได้บ้าง

บทความโดย: วันที่อัพเดท: 26 มีนาคม 2567

“การคำนวณค่า BMI” เป็นวิธีการประเมินลักษณะร่างกายของมนุษย์ในยุคปัจจุบันที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล โดยทุกสถาบันการรักษา ความงาม หรือฟิตเนส และสถาบันอื่น ๆ ต่างใช้สูตรคำนวณ BMI เพื่อหาค่าดัชนีมวลกายของผู้ใช้บริการ มาเป็นปัจจัยหลักในการดำเนินธุรกิจต่อไป 

ดังนั้น ทางโรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์ จะพาผู้อ่านทำความเข้าใจเรื่องการคำนวณค่า BMI ที่ดูเป็นการคาดคะเนผลลัพธ์ BMI ที่ดูซับซ้อน ให้เป็นเรื่องที่เข้าใจง่าย และคุณสามารถนำตัวคำนวณ BMI สูตรนี้ ไปใช้งานได้จริง ซึ่งเนื้อหาโดยรวมเป็นอย่างไรบ้าง ไปเรียนรู้พร้อมกันได้ในบทความนี้
 

สารบัญบทความ

• ค่าดัชนีมวลกาย (BMI)
• สูตรคำนวณค่า BMI
• ตารางเปรียบเทียบค่า BMI
• ข้อจำกัดของค่า BMI
• ความเสื่ยงเมื่อมีค่า BMI สูงเกินไป
• วิธีควบคุมค่า BMI ให้อยู่ในเกณฑ์เหมาะสม
• ข้อสรุป

ค่าดัชนีมวลกาย (BMI)

ค่าดัชนีมวลกาย (BMI : Body Mass Index) เป็นข้อมูลดัชนีทางคณิตศาตร์ ที่ใช้การวัดจากน้ำหนัก (Weight) และส่วนสูง (Height) มาคำนวณค่า BMIเพื่อหาค่าผลลัพธ์ของปริมาณไขมันทั้งหมด เมื่อหาคำนวณมวลร่างกายเรียบร้อย ทางแพทย์จะนำคำตอบนี้ในการประเมินสภาวะลักษณะร่างกายของผู้ใช้บริการในปัจจุบัน ว่าเกณฑ์น้ำหนักของคุณถูกประเมินอยู่ในระยะร่างกายรูปแบบไหน

สูตรคำนวณค่า BMI

ตารางเปรียบเทียบค่า BMI
 

ระดับ < 18.5 สภาวะ “น้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์”

บุคคลที่มีค่า BMI ในเกณฑ์ระดับน้ำหนักต่ำกว่ามาตรฐาน มีภาวะความเสี่ยงสูงที่ร่างกายขาดสารอาหารในการหล่อเลี้ยงภายในร่างกายได้ไม่เพียงพอ ส่งผลกระทบให้ร่างกายอ่อนเพลียง่าย ภูมิคุ้มกันพกบร่อง การออกกำลังกายควบคู่กับการรับประทานอาหารที่มีส่วนประกอบโปรตีนสูง จะช่วยทำให้กล้ามเนื้อแข็งแรงและมีสารอาหารมากพอไปซ่อมแซมการทำงานของอวัยวะภายในได้อย่างเพียงพอ
 

ระดับ 18.5 - 22.9 สภาวะ “น้ำหนักสมส่วน”

บุคคลที่ค่า BMI อยู่ในเกณฑ์ระดับน้ำหนักตามมาตรฐาน เป็นกลุ่มบุคคลที่มีภาวะเสี่ยงต่อโรคแทรกซ้อนจากโรคอ้วนได้น้อยที่สุด ควรรักษาความสุมดลของค่า BMI ระดับนี้ไว้อย่างสม่ำเสมอ และหมั่นตรวจเช็คการคำนวณค่า BMI จากการตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อเป็นผลชี้วัดในการตรวจเช็คมวลร่างกายอยู่เสมอ
 

ระดับ 23.0 - 24.9 สภาวะ “น้ำหนักเกินมาตรฐาน”

ระดับ 25.0 - 29.9 สภาวะ “อ้วน”

ระดับ 30.0 > สภาวะ “อ้วนมาก”

ข้อจำกัดของค่า BMI

เนื่องจากการคำนวณดัชนีมวลกายเพื่อหาความสัมพันธ์เกี่ยวกับปริมาณไขมันในมวลร่างกายของผู้ใช้บริการนั้นมีข้อจำกัดทางด้านเพศ อายุ รวมถึงปริมาณกล้ามเนื้อของบุคคลบางกลุ่ม ที่ทำให้ผลการคำนวณค่า BMI มีผลที่แตกต่างออกไป ดังต่อไปนี้
 

1. การคำนวณ BMI ผู้หญิง มีแนวโน้มที่ปริมาณไขมันในร่างกายสูงกว่าผู้ชาย เนื่องจากฮอร์โมนเพศหญิงช่วยเร่งสารอาหารให้เป็นไขมันได้ง่ายกว่าผู้ชาย ซึ่งทำให้การคำนวณดัชนีมวลกายผู้ชายในการตรวจดูไขมัน พบแค่ 15% ในขณะผู้หญิงพบถึง 25% ของมวลไขมันทั้งหมด
2. ผู้ที่อายุมากกว่า มีโอกาสสูงที่ปริมาณไขมันสะสมมากกว่าผู้ที่อายุน้อยกว่า
3. นักกีฬาที่ได้รับการฝึกฝนร่างกายทางกายภาพสูง จะมีผลการคำนวณค่า BMI ที่มีมวลกล้ามเนื้อสูงกว่าปริมาณไขมันในองค์ประกอบร่างกายมากกว่าคนทั่วไป

ความเสื่ยงเมื่อมีค่า BMI สูงเกินไป

โดยทั่วไป ความเสี่ยงของค่าเฉลี่ยจากการคำนวณค่า BMI ที่สูงเกินไป มีปัจจัยการเกิดปัญหาโรคอ้วนต่างๆ ดังต่อไปนี้
 

• โรคความดันโลหิตสูง
• โรคไขมันในเลือดสูง
• โรคตับ นิ่วในถุงน้ำดี
• โรคเบาหวาน
• โรคหลอดเลือดสมอง
• โรคนอนหลับแล้วหยุดหายใจ

วิธีควบคุมค่า BMI ให้อยู่ในเกณฑ์เหมาะสม

1. การออกกำลังกาย

การออกกำลังกาย ช่วยพัฒนาศักยภาพทางด้านกายภาพของผู้ป่วยให้มีความแข็งแรงมากขึ้น เพิ่มภูมิต้านทาน ช่วยทำให้สภาพจิตใจเบิกบานแจ่มใส ลดความเครียด อีกทั้งระบบภายในร่างกายสามารถทำงานได้ดียิ่งขึ้น ช่วยชะลออายุอวัยวะภายในให้มีการใช้งานที่ยืนยาว และสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกายป้องกันจากโรคแทรกซ้อนจากโรคอ้วนอีกด้วย

เมื่อผู้ป่วยออกกำลังกายเป็นกิจวัตรประจำวัน จะช่วยทำให้สรีระร่างกายที่เคยอ้วนท้วม กลับมามีรูปร่างที่สมส่วน กระชับ และเปลี่ยนปริมาณไขมันบางส่วนให้เป็นกล้ามเนื้อที่แข็งแรง การคำนวณค่า BMI ที่มีค่าเฉลี่ยตัวเลขสูงก็จะลดลงตามความถี่ของผู้ป่วย มีวินัยในการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ  
 

2. การเลือกรับประทานอาหารที่มีไขมันต่ำ

ในกรณีที่ผู้ป่วยมีเกณฑ์การคำนวณค่า BMI ที่อยู่สูงกว่าระดับมาตรฐาน การเลือกรับประทานอาหารที่มีไขมันต่ำแต่ให้พลังงานสูง จะช่วยทำให้อิ่มท้อง และได้รับสารอาหารที่มีประโยชน์ในการหล่อเลี้ยงไปตามส่วนต่าง ๆ ของอวัยวะภายในของร่างกาย และลดความเสี่ยงการเกิดโรคอ้วนอีกเช่นกัน

ยกตัวอย่างสารอาหารที่เป็นโปรตีนอย่าง เนื้อปลา อกไก่ และถั่วตระกูลอัลมอนต์ ที่ให้คุณค่าทางสารอาหารแก่ร่างกาย และควรหลีกเลี่ยงวัตถุดิบอย่าง น้ำมัน แป้ง ในการมาเป็นส่วนประกอบอาหารที่เพิ่มปริมาณไขมันในร่างกาย
 

3. พักผ่อนให้เพียงพอ

การพักผ่อนให้เพียงพอ อย่างน้อยวันละ 8 ชั่วโมง เป็นอีกหนึ่งวิธีการที่ช่วยป้องกันการเกิดโรคอ้วนและโรคแทรกซ้อนต่าง ๆ ได้อย่างดี เนื่องจากช่วงเวลาพักผ่อน อวัยวะภายในจะทำการซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ ที่ได้รับภาระการทำกิจกรรมหนัก ๆ มาทั้งวัน ทำให้เป็นวิธีฟื้นฟูสภาพร่างกายให้กลับมาแข็งแรง และฟื้นฟูสภาพจิตใจของผู้ป่วยให้มีสุขภาพจิตที่แจ่มใส พร้อมใช้ชีวิตวันรุ่งขึ้นได้ต่อไป
 

4. ปากกาลดน้ำหนัก

ปากกาลดน้ำหนัก เป็นอีกตัวเลือกสำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะการคำนวณค่า BMI ที่สูงกว่าน้ำหนักมาตรฐาน เนื่องจากปากกาลดน้ำหนักนี้ มีคุณสมบัติที่คล้ายคลึงจากฮอร์โมนกลูคากอน (Glucagon) ในร่างกาย ที่ยับยั้งความอยากอาหารที่ส่งไปทางสมอง มีความหิวที่น้อยลง พร้อมลดการบีบตัวของกระเพาะอาหาร ทำให้ปริมาณอาหารในกระเพาะอยู่นานมากขึ้น ผู้ป่วยจะรู้สึกอิ่มท้องและทานอาหารได้น้อยลง อีกทั้งตัวฤทธิ์ของยาช่วยกระตุ้นฮอร์โมนอินซูลิน (Insulin) ในการปรับสมดุลน้ำตาลในเลือดเพื่อลดความดันโลหิตในการสร้างผลกระทบอวัยวะส่วนอื่น ๆ อีกด้วย
 

ปากกาลดน้ำหนัก คืออะไร

ปากกาลดน้ำหนัก คือ แท่งปากกาที่ภายในบรรจุยาสำหรับฉีดเข้าชั้นใต้ผิวหนัง (สามารถฉีดยาเองที่บ้านได้) ซึ่งเป็นตัวยา Liraglutide (ลิรากลูไทด์) โดยสารชนิดนี้เป็นเปปไทด์โปรตีนที่ออกฤทธิ์คล้ายกับฮอร์โมน GLP-1 ซึ่งมีอยู่แล้วในร่างกายที่จะหลั่งออกมาจากลำไส้หลังรับประทานอาหารเสร็จ ส่งผลให้รู้สึกอิ่มนาน หิวน้อยลง กินน้อยลง ลดการกินจุกจิกระหว่างวัน ลดการผลิตน้ำตาลที่ตับ ช่วยเพิ่มความไวของอินซูลินบริเวณตับอ่อนและกล้ามเนื้อ

โดยปากกาลดน้ำหนักได้รับการรับรองจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาแล้วว่ามีความปลอดภัย และช่วยในการควบคุมน้ำหนักอย่างปลอดภัยและได้ผลเมื่ออยู่ภายใต้การดูแลจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ปากกาลดน้ำหนักจึงเป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการควบคุมน้ำหนัก ปรับพฤติกรรมในการรับประทานอาหารแบบยั่งยืนอย่างปลอดภัย รวมไปถึงระดับไขมันทั่วร่างกายยังลดลงอีกด้วย ทั้งนี้การรักษาด้วยปากกาลดน้ำหนักจำเป็นต้องทำควบคู่ไปกับการควบคุมอาหารและการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ จึงจะช่วยให้ประสิทธิภาพของการรักษาดียิ่งขึ้น
 

ปากกาลดน้ำหนัก เหมาะกับใคร

1. ผู้ที่มีน้ำหนักเกิน หรือภาวะโรคอ้วน
2. ผู้มีปัญหาสุขภาพที่เกิดจากน้ำหนักเกินมาตรฐาน เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง หรือมีปัญหาเกี่ยวกับการหายใจขณะนอนหลับ เป็นต้น
3. ผู้ที่ต้องการลดน้ำหนักแต่ไม่อยากผ่าตัด
4. ผู้ที่ต้องการปรับพฤติกรรมการรับประทานอาหาร

ผลลัพธ์หลังการใช้ปากกาลดน้ำหนัก

หลังการใช้ยาในช่วงวันแรก ๆ คุณจะเริ่มรู้สึกอยากอาหารน้อยลง อิ่มไวและอิ่มนานขึ้น เมื่อคุมหิวได้นานขึ้นก็จะส่งผลให้ทานอาหารได้น้อยลงอย่างต่อเนื่อง และมีผลให้น้ำหนักลดลงตามด้วย
 

เงื่อนไขการรับบริการ

1. ราคาดังกล่าว รวมค่าแพทย์ปรึกษาในครั้งแรก และค่าบริการโรงพยาบาลแล้ว/li>
2. ราคาดังกล่าว ไม่รวมค่าตรวจสุขภาพก่อนเข้ารับคำปรึกษา
3. ราคาดังกล่าว ไม่รวมค่าแพทย์ติดตามอาการ
4. โปรแกรมนี้ไม่สามารถใช้ร่วมกับส่วนลดจากไลน์ หรือส่วนลดอื่นๆ ได้อีก
5. โปรแกรมดังกล่าว สามารถซื้อและใช้บริการได้ตั้งแต่วันนี้ - 31 ธันวาคม 2565 เท่านั้น
6. สามารถใช้บริการได้ที่ โรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์ ถ.เยาวราช เท่านั้น
7. ราคาดังกล่าวเฉพาะคนไทย และชาวต่างชาติที่อาศัยอยู่ในประเทศไทยเท่านั้น

เงื่อนไขการรับบริการ

1. ราคาดังกล่าว รวมค่าแพทย์ และค่าบริการโรงพยาบาลแล้ว
2. โปรแกรมนี้ไม่สามารถใช้ร่วมกับส่วนลดจากไลน์ หรือส่วนลดอื่นๆ ได้อีก
3. โปรแกรมดังกล่าว สามารถซื้อและใช้บริการได้ตั้งแต่วันนี้ - 31 ธันวาคม 2565 เท่านั้น
4. สามารถใช้บริการได้ที่ โรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์ ถ.เยาวราช เท่านั้น
5. ราคาดังกล่าวเฉพาะคนไทย และชาวต่างชาติที่อาศัยอยู่ในประเทศไทยเท่านั้น

ข้อสรุป

การคำนวณค่า BMI เป็นปัจจัยสำคัญในการตรวจดูดัชนีมวลกายทั้งหมดของผู้ป่วย เพื่อให้ทางแพทย์วินิจฉัยสภาพปริมาณไขมันสะสมในร่างกายปัจจุบันและโอกาสการเกิดโรคแทรกซ้อนมากน้อยแค่ไหน หากผู้สนใจที่ต้องการตรวจหาค่า BMI มวลร่างกายของตัวเอง ทางแพทย์ขอแนะนำการตรวจสุขภาพประจำปีของทางโรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์ พร้อมอุปกรณ์เครื่องคํานวณ BMI ที่ทันสมัย สามารถวัดผลได้ทันทีโดยไม่ต้องรอให้เสียเวลา โดยติดต่อสอบถามได้ที่ Line @samitivejchinatown หรือเบอร์ 02-118-7893 ได้ตลอด 24 ชั่วโมง