ปวดเข่าห้ามกินอะไร? พาส่องอาหารที่สุขภาพเข่าไม่ปลื้ม
ปวดเข่าห้ามกินอะไร? พาส่องอาหารที่สุขภาพเข่าไม่ปลื้ม
โรคข้อเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุตั้งแต่ 40-50 ปีขึ้นไปเป็นโรคที่พบได้บ่อยครั้ง ทั้งแบบรุนแรงและไม่รุนแรง นอกจากนี้ อาการข้อเข้าเสื่อมยังพบได้ในทุกเพศทุกวัย ผู้ที่มีอาการข้อเข่าเสื่อมหากปล่อยไว้โดยไม่ได้รับการรักษาอาจจะส่งให้มีอาการรุนแรงขึ้น ส่งผลให้ใช้ชีวิตประจำวันลำบากกว่าที่เคย หรืออาจถึงขั้นใช้ชีวิตประจำวันแบบเดิมไม่ได้
สารบัญบทความ
โรคข้อเข่าเสื่อม คืออาการที่กระดูกอ่อนภายในข้อเข่าเกิดการสึกหรอ ฉีกขาด ทรุดตัว หรือเสื่อมสภาพจากอายุที่เพิ่มมากขึ้น หรือจากพฤติกรรมการใช้ชีวิต เมื่อกระดูกอ่อนผิวข้อเข่าเกิดการสึกหรอ ข้อต่อบริเวณเก่าจะเสียดสีกันได้ง่ายมากขึ้น ส่งผลให้มีอาการตึง ปวด หรือบวมบริเวณเข่า ผู้ที่มีอาการข้อเข่าเสื่อมจะเจ็บข้อเข่าเมื่อเดิน ทำให้ไม่สามารถดำเนินชีวิตแบบปกติได้
ปัจจัยและสาเหตุหลักที่ส่งผลให้เกิดโรคข้อเข่าเสื่อม แบ่งได้จาก 2 หมวดใหญ่ดังนี้
1. ปัจจัยด้านกรรมพันธุ์
2. ปัจจัยด้านพฤติกรรม
เมื่ออายุเพิ่มมากขึ้น ความสามารถในการซ่อมแซมตัวเองของผิวข้อกระดูกอ่อนจะลดลง ทำให้ข้อเข่าอักเสบได้ง่ายขึ้น
อาการข้อเข่าเสื่อมแบ่งออกเป็น 3 ระยะด้วยกันดังนี้
กระดูกอ่อนผิวข้อมีการสึกกร่อนและบางลง มีกระดูกงอกเป็นปุ่มๆ ที่ขอบข้อ โดยที่ช่องว่างระหว่างกระดูกข้อเข่ายังเหมือนปกติ ในอาการข้อเข่าเสื่อมระยะแรก ผู้ป่วยจะมีอาการปวดข้อเล็กน้อย ข้อขัดฝืด และมีเสียงในข้อเข่า
กระดูกอ่อนผิวข้อสึกกร่อนและเกิดกระดูงอกมากขึ้น ช่องว่างระหว่างกระดูกข้อเข่าแคบลง กระดูกข้อเข่าเสียดสีกัน แบะมีการอักเสบของข้อและเนื้อเยื่อบริเวณรอบข้อเข่า จนมีการผลิตน้ำในข้อเข่ามากขึ้น ในระยะนี้ผู้ป่วยจะมีอาการปวดข้อเข่า ข้อติดขัดฝืดแข็งขณะเดิน เกิดเสียงในข้อเข่า รวมถึงเริ่มมีอาการข้อเข่าหลวมจากเอ็นรอบข้อเข่ายืดและกล้ามเนื้อมีความแข็งแรงลดลง
อาการข้อเข่าเสื่อมระยะรุนแรง กระดูกอ่อนผิวข้อต่อจะสึกกร่อนไปถึง 60% กระดูกที่งอกบริเวณขอบข้อมีขนาดใหญ่มากขึ้น กระดูกข้อเข่าชิดกัน แต่น้ำในข้อลงลดทำให้มีการเสียดสีกันมากขึ้น ในระยะนี้ผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อม จะมีอาการปวดเป็นอย่างมาก ข้อเข่าผิดรูป ข้อเข่าหลวมไม่มั่นคงขณะยืน เดิน งอ หรือเหยียดลำบาก กล้ามเนื้อรอบหัวเข่าอ่อนแรงทำให้ผู้ป่วยหกล้มได้ง่าย
สาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดอาการปวดหัวเข่าเรื้อรังคือ โรคข้อเข่าอักเสบ เกิดจากการที่ปุ่มกระดูกงอกบริเวณข้อต่อและไปเสียดสีทำลายกระดูกอ่อนผิวข้อ ทำให้มีอาการปวดหัวเข่าอักเสบต่อเนื่องเป็นเวลานาน รู้สึกเจ็บอยู่เสมอแม้ในตอนที่ไม่ได้ใช้ข้อเข่า เช่น ตอนนอน ตอนนั่งพัก
ผู้ป่วยข้อเข่าฝืดตึงมักมีอาการฝืดตึง เข่าติด เคลื่อนไหวลำบากในตอนเช้าหลังตื่นนอนน้อยกว่าหรือเท่ากับครึ่งชั่วโมงหรือไม่ หากมีอาการข้อเข่าฝืดตึงจะไม่สามารถยืดหรืองอเข่าได้จนสุด มีอาการฝืดตึงหรือรู้สึกว่าข้อต่อขาดความยืดหยุ่น
เมื่อขยับข้อแล้วหัวเข่ามีเสียงเกิดเสียงก๊อกแก๊ก และมีอาการปวดร่วมด้วย เช่น มีเสียงก๊อกแก๊กที่ข้อเข่าและปวดเข่าเมื่อวิ่ง กระโดด หรือขึ้นลงบันได หรือเมื่อนั่งยองแล้วไม่มีแรง ทรงตัวไม่ได้ อาการข้อเข่าเสื่อมนี้เกิดจากการที่มีน้ำหล่อเลี้ยงในข้อเข่าไม่เพียงพอ หรือกระดูกข้อเข่าสึกกร่อน
เมื่อกดไปในบริเวณข้อเข่าแล้วมีจุดที่เกิดอาการเจ็บขึ้นมา ก็เป็นอีกหนึ่งอาการข้อเข่าเสื่อมเช่นกัน
ผู้ป่วยที่มีข้อเข่าผิดรูปไปจากเดิมจะมีอาการปวดมาก นับเป็นอาการข้อเข่าเสื่อมระยะรุนแรง ข้อเข่าผิดรูป คือ มีลักษณะเข่าโก่ง เข่าแอ่น หรือเข่าชนกัน ข้อเข่าหลวมมากขึ้น ทำให้เกิดความมั่นมั่นคงระหว่างการเดิน การยืน เดินลำบาก หกล้มง่าย
ข้อเข่าบวมผิดปกติเกิดขึ้นเมื่ออาการข้อเข่าเสื่อมเข้าสู่ระยะกลางไปแล้ว เมื่อสัมผัสจะรู้สึกได้ว่าเข่าอุ่น เนื่องมาจากการอักเสบที่เกิดขึ้นภายในข้อเข่า เมื่อกระดูกอ่อนสึก บางลง จากภาวะข้อเข่าเสื่อม จะทำให้มีการสร้างน้ำในเข้ามากขึ้นกว่าปกติ ทำให้เข่าบวม มีอาการข้อเข่าอักเสบ ไปจนเกิดโรคข้ออักเสบได้
หากมีอาการข้อเข่าเสื่อมดังที่กล่าวไปข้างต้น ได้แก่ ปวดหัวเข่าเรื้อรัง ข้อเข่าตึงกว่าปกติ เข่ามีเสียงก๊อกแก๊ก มีจุดเจ็บบรเิวณเข่า ข้อเข่าผิดรูป หรือ บวมผิดปกติ แม้ข้อใดข้อหนึ่ง หากมีอาการแม้จะเป็นๆ หายๆ โดยที่เป็นติดต่อกันเกินกว่า 6 เดือน รับประทานยาแก้ปวดแล้วอาการข้อเข่าเสื่อมยังไม่ดีขึ้น ควรรีบพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกและข้อเพื่อทำการวินิจฉัยและรักษาก่อนมีอาการที่รุนแรงกว่าเดิม
แนวทางการตรวจวินิจฉัยโรคข้อเข่าเสื่อม มีดังนี้
1. ตรวจคัดกรองเบื้องต้น ซักประวัติผู้ป่วยเบื้องต้น ตรวจร่างกายเน้นการตรวจข้อเข่า และทำแบบประเมินภาวะขอเข่าเสื่อมเบื้องต้นสำหรับผู้บริการทั่วไป
2. ตรวจวินิจฉัยข้อเข่าของผู้ป่วย โดยแบ่งการตรวจออกเป็น 2 แนวทางดังนี้
3. ประเมินระดับความรุนแรงของโรคข้อเข่าเสื่อม หรือ Knee Scoring โดยเป็นระบบการให้คะแนนเพื่อประเมินอาการข้อเข่าเสื่อมของผู้ป่วย
4. รักษาข้อเข่าเสื่อมด้วยวิธีที่เหมาะสม โดยจะเลือกวิธีที่เหมาะสมที่สุดจากระดับความรุนแรงของอาการข้อเข่าเสื่อมของผู้ป่วย ซึ่งจะพิจารณาวิธีการรักษาแตกต่างกันไปในรายบุคคลตามดุลพินิจของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น หลีกเลี่ยงการยกของหนัก เลี่ยงการยืนหรือนั่งท่าเดียวเป็นเวลานานลดน้ำหนัก หรือออกกำลังกาย เพื่อเพิ่มความแข็งแรงให้กล้ามเนื้อรอบต้นขาและกล้ามเนื้อรอบข้อเข่า การมีกล้ามเนื้อต้นขาและรอบข้อเข่าแข็งแรงจะช่วงพยุงข้อเข่า ทำให้ข้อเข่าไม่ต้องรับน้ำหนักมากเกินไป
การรักษาด้วยยาสามารถลดอาการปวดข้อเข่าในชีวิตประจำวันของผู้ป่วยได้ โดยแบ่งออกเป็นการรักษาด้วยยาแบบรับประทาน และการรักษาด้วยยาแบบการฉีด
เพื่อบรรเทาอาการข้อเข่าเสื่อมของผู้ป่วย และช่วยลดอาการปวด ทำได้หลากหลายวิธี เช่น อัลตราซาวด์ เพื่อให้ความร้อนลึก ช่วยเร่งกระบวนการซ่อมแซม ลดความตึงเครียดของกล้ามเนื้อและเพิ่มการไหลเวียนโลหิต
การรักษาทางชีวภาพ หรือ Biology Therapy เป็นการรักษาอาการผิดปกติดของกระดูกอ่อนและน้ำเลี้ยงข้อเข่า โดยฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่า (Hyaluronic acid) เข้าไปบรรเทาอาการปวดและฝืดตึงของข้อเข่า หรือฉีดสารสกัดจากเลือดที่มีกว่าเข้มข้นสูงกว่าปกติของตัวผู้ป่วยเอง (Platelet Rich Plasma)
การผ่าตัดโดยวิธีส่องกล้อง หรือ Arthroscopic Surgery คือ การผ่าตัดโดยใช้กล้องวิดีโอขนาดเล็กสอดเข้าไปในข้อเข่า และเชื่อมสัญญาณกับจอภาพทีวี ทำให้เห็นองค์ประกอบภายในข้อเข่าได้อย่างชัดเจน มักใช้การผ่าตัดแบบส่องกล้องกับผู้ป่วยที่หมอนรองเข่าขาด เอ็นข้อเข่าขาด กระดูกอ่อนแตก เป็นต้น
การผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม เปลี่ยนข้อเข่าเทียม หรือ Arthroplasty เป็นอีกหนึ่งวีธีการรักษาที่จะช่วยลดอาการปวด เพิ่มการเคลื่อนไหว-องข้อเข่า ทำให้ผู้ป่วยที่เลือกผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมสามารถใช้ชีวิตได้อย่างปกติ ปัจจุบันมีการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม 2 วิธี คือ การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมทั้งหมด และการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข้าเทียมบางส่วน
การดูแลตัวเองสำหรับผู้ที่มีอาการข้อเข่าเสื่อม ข้อเข่าเสื่อมรักษาหายได้ด้วยตนเอง ตามความเหมาะสมของผู้ป่วยแต่ละราย สามารถเริ่มปฏิบัติได้ดังนี้
โรคข่อเข่าเสื่อมแม้จะดูเป็นโรคที่อาจเกิดขึ้นกับตัวเราได้ง่าย ไม่ว่าจะเป็นจากอิริยาบทในชีวิตประจำวันหรือด้วยอายุที่เพิ่มมากขึ้น อย่างไรก็ตาม สามารถป้องกันอาการข้อเข่าเสื่อมได้ตามแนวทางดังต่อไปนี้
ปรับพฤติกรรม
ปรับอิริยาบทในชีวิตประจำวัน
ปรับปัจจัยภายนอก
เบื้องต้นผู้ป่วยสามารถทำแบบประเมินภาวะข้อเข่าเสื่อมของตนเองได้ หากมีความเสี่ยงหรือเสี่ยงสูงต่อภาวะข้อเข่าเสื่อม ควรติดต่อพบแพทย์เพื่อเข้ารับการรักษา โรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์ มีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกและข้อต่อคอยดูแลให้การรักษาหลากรูปแบบ ทั้งการรักษาด้วยวิธีที่ไม่ใช่การผ่าตัด เช่นการใช้ยาฉีด Hyaluronic Acid หรือการฉีดสเตียรอยด์ และการรักษาด้วยการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม โดยโปรแกรมรักษาของเรามีดังนี้
แพ็กเกจผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม 1 ข้าง
|
ค่าข้อเข่าเทียม |
ค่าห้องพักแบบมาตรฐาน 4 คืน ,รวมค่าการพยาบาล, |
ค่ายาผู้ป่วยใน,ค่าเวชภัณฑ์,ค่าอุปกรณ์ทางการแพทย์, |
ค่าห้องผ่าตัด ค่าหอฟักฟื้น |
ค่าบริการการทำกายภาพบำบัด |
ค่าแพทย์ผ่าตัดและแพทย์วิสัญญี |
ราคา 225,000 บาท
|
พิเศษ รับฟรี โปรแกรมตรวจสุขภาพก่อนผ่าตัด มูลค่า 11,500 บาท รายละเอียดเพิ่มเติม คลิก |
หมายเหตุ
โรคข้อเข่าเสื่อมสามารถพบได้ในผู้สูงวัย และผู้ที่โหมใช้งานข้อเข่าซ้ำๆ หรือประสบอุบัติเหตุบาดเจ็บที่ข้อเข่า แล้วได้รับการรักษาอย่างไม่ถูกวิธี อาการข้อเข่าเสื่อมมีหลายระยะ ในระยะแรกสามารถดูและป้องกันอาการข้อเข่าเสื่อมได้โดยการเปลี่ยนอิริยาบทในชีวิตประจำวัน และการออกกำลังกายอย่างถูกวิธี ส่วนอาการข้อเข่าเสื่อมระยะกลางและระยะรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกและข้อเพื่อทำการวินิจฉัยและรักษาโรคข้อเข่าเสื่อม
หากผู้ป่วยมีอาการข้อเข่าเสื่อมสามารถติดต่อสอบถามกับทีมแพทย์เฉพาะทางโรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์ได้ที่ Line @samitivejchinatown หรือเบอร์ 02-118-7893 ได้ตลอด 24 ชั่วโมง
สนใจปรึกษา ศ.นพ.กีรติ เจริญชลวานิช รักษาข้อเข่าเสื่อมกว่า 30 ปี ด้วยประสบการณ์การรักษาผ่าตัดเปลี่ยนเข่ากว่า 10,000 เคส
เอกสารอ้างอิง
Kwansuwee, A., Suwannee, S. & Busarin, E. (2018). Nursing for Clients with Knee Osteoarthritis
Undergoing Knee Replacement Surgery. Journal of Phrapokklao Nursing College Vol.29
No.1 January - June 2018, 223-238.
Michael, J. W., Schlüter-Brust, K. U., & Eysel, P. (2010). The epidemiology, etiology, diagnosis, and
treatment of osteoarthritis of the knee. Deutsches Arzteblatt international, 107(9),
152–162. https://doi.org/10.3238/arztebl.2010.0152
WebMD. (n.d.). Knee osteoarthritis: Causes, symptoms, treatments. WebMD. from
https://www.webmd.com/osteoarthritis/Ostearthritis-of-the-knee-degenerative-
arthritis-of-the-knee
เราใช้คุกกี้เพื่อเพิ่มประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ แสดงเนื้อหาให้ตรงกับความสนใจ รวมถึงเพื่อวิเคราะห์การเข้าใช้งานเว็บไซต์และทำความเข้าใจว่าผู้ใช้งานมาจากที่ใด คุณสามารถเลือกตั้งค่าความยินยอมการใช้คุกกี้ได้ นโยบายความเป็นส่วนตัว (Privacy Policy)