บทความสุขภาพ

คันตา รู้ทันสาเหตุว่าเกิดจากอะไร เพื่อการรักษาได้อย่างตรงจุด

บทความโดย: seoteam seoteam วันที่อัพเดท: 14 มิถุนายน 2568

คันตา

คันตาเป็นหนึ่งในอาการที่พบเจอได้บ่อย และสามารถเกิดขึ้นได้ในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นเด็ก ผู้ใหญ่ หรือผู้สูงอายุก็มีโอกาสประสบพบเจอกับอาการนี้ได้เช่นกัน อาการคันตาอาจมาพร้อมความรู้สึกระคายเคือง แสบตา หรือมีน้ำตาไหลร่วมด้วย บางคนอาจมีอาการคันรอบดวงตา หรือรู้สึกไม่สบายตาเวลาขยี้หรือสัมผัสบริเวณรอบ ๆ ดวงตา อย่างไรก็ตามหากใครที่กำลังสงสัยว่า อาการคันตาหรือคันเปลือกตาเกิดจากอะไร เดี๋ยวเรามาหาคำตอบไปพร้อมกันในบทความนี้


สารบัญบทความ


อาการคันตา คืออะไร

คันหัวตาเกิดจากอะไร

อาการหรือความรู้สึกคันตา คือ ความรู้สึกระคายเคืองหรือคันยิบ ๆ บริเวณดวงตา ซึ่งอาจเกิดขึ้นที่ส่วนใดส่วนหนึ่งของดวงตาหรือทั่วทั้งดวงตา รวมถึงคันเปลือกตาด้วย อาการนี้สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน ไม่ว่าจะเด็กหรือผู้ใหญ่ และอาจเป็นเพียงชั่วคราวหรือเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการคันตา


อาการคันตาที่อันตรายมีลักษณะอาการยังไง?

อาการคันตาไม่ได้มีแค่ความรู้สึกคันเท่านั้น แต่ยังมีอาการอื่น ๆ ที่อาจรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันอีกด้วย โดยอาการเหล่านี้อาจเกิดขึ้นพร้อมกันหรือสลับกันไป ขึ้นอยู่กับสาเหตุของอาการคันตา เช่น

  • มีน้ำตาไหลมากผิดปกติ หรือรู้สึกตาแฉะ
  • ตาแดงหรือระคายเคือง
  • เปลือกตาบวมหรือเกิดการอักเสบ
  • มองเห็นไม่ชัด หรือรู้สึกตาล้า
  • ลืมตายากหรือไม่สามารถลืมตาได้เต็มที่
  • ตาแพ้แสงหรือไวต่อแสงสว่าง
  • รู้สึกเหมือนมีฝุ่นผงหรือสิ่งแปลกปลอมอยู่ในตา
  • มีอาการคันตาข้างเดียวอย่างต่อเนื่อง
  • รู้สึกคันขอบตาจนต้องขยี้ตาบ่อย ๆ
  • รู้สึกเจ็บหรือปวดบริเวณดวงตา

สาเหตุของอาการคันตาสามารถเกิดจากอะไรได้บ้าง

สาเหตุ คันหัวตา

อาการคันตาสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ สภาพดวงตา และสภาพแวดล้อมที่ต้องเผชิญในชีวิตประจำวัน โดยสาเหตุหลักที่พบเจอบ่อยในผู้ป่วยที่รู้สึกคันตา มีดังนี้

คันตาจากภูมิแพ้

อาการแพ้สามารถทำให้เกิดอาการคันตาได้ เนื่องจากบริเวณดวงตาบอบบางและไวต่อการแพ้ ผู้ที่มีปัญหาภูมิแพ้ส่วนใหญ่จะมีอาการคันตาบ่อย ๆ โดยเฉพาะเมื่อสัมผัสกับสิ่งก่อให้เกิดอาการภูมิแพ้ เช่น ฝุ่น ละอองเกสร เครื่องสำอาง ครีมบำรุงผิว หรือสารเคมีต่าง ๆ ที่ใช้ในชีวิตประจำวัน

คันตาจากตาล้า ตาแห้ง

การใช้สายตาจ้องหน้าจอคอมพิวเตอร์หรือโทรศัพท์มือถือเป็นเวลานาน การอยู่ในห้องปรับอากาศที่แห้ง หรือการนอนหลับไม่เพียงพอ อาจทำให้ดวงตาขาดความชุ่มชื้น ส่งผลทำให้ตาแห้งและเกิดอาการคัน รวมถึงรู้สึกแสบตา ระคายเคือง และตาพร่ามัวได้

คันตาจากตาแดง

หากมีอาการคันตาจนตาแดง หรือสังเกตเห็นว่าตาแดงร่วมกับอาการคัน นั่นอาจเป็นสัญญาณของภาวะเยื่อบุตาอักเสบ ซึ่งเกิดได้จากการติดเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส หรือสารก่อภูมิแพ้ โดยอาการนี้มักจะมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น มีขี้ตาและน้ำตาไหล

คันตาจากตากุ้งยิง

ตากุ้งยิงเกิดจากการอักเสบของต่อมไขมันบริเวณเปลือกตา ส่วนใหญ่ตากุ้งยิงจะมีลักษณะเป็นตุ่มแดงนูนเล็ก ๆ คล้ายสิว ทำให้เกิดอาการเจ็บปวด บวม และคันเปลือกตาบนหรือล่าง นอกจากนั้นอาจมีหนองเกิดขึ้นได้อีกด้วย

คันตาจากขนตาทิ่มตา

ขนตาที่ขึ้นใหม่หรือขนตาที่โค้งงอผิดปกติ มีโอกาสที่ขนตาจะทิ่มเข้าไปในดวงตาและทำให้เกิดอาการคันหัวตา เนื่องจากขนตาที่สัมผัสกับผิวหนังภายในตาจะทำให้เกิดการระคายเคืองและอาการคันตาอย่างต่อเนื่อง

คันตาจากคอนแทคเลนส์

การใส่คอนแทคเลนส์เป็นเวลานาน หรือไม่ได้ดูแลความสะอาดอย่างถูกต้อง อาจส่งผลกระทบทำให้เกิดอาการคันหัวตาได้ นอกจากนี้สาเหตุที่ทำให้รู้สึกคันตาอาจมาจากการแพ้สารในน้ำยาทำความสะอาด หรือการสะสมของเชื้อโรคในคอนแทคเลนส์

คันตาจากบาดแผลที่กระจกตา

การที่ได้รับบาดเจ็บบริเวณกระจกตา เช่น ถูกของแข็งกระแทก ถูกขีดข่วน หรือมีสิ่งแปลกปลอมเข้าตา แม้จะเป็นแผลเล็ก ๆ ก็สามารถทำให้เกิดความรู้สึกคันตา เจ็บ ปวด ตาแดง และมองเห็นไม่ชัดเจนได้

คันตาจากการติดเชื้อ

การติดเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส หรือเชื้อราที่ดวงตา สามารถทำให้เกิดอาการคันรอบดวงตา ตาแดง มีขี้ตา เป็นหนอง หรือเป็นเมือก และอาจมีอาการบวมร่วมด้วย หากไม่ได้รับการรักษาอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้


คันตาวิธีการดูแลตนเองในเบื้องต้น

เมื่อเริ่มรู้สึกคันตา การดูแลตนเองในเบื้องต้นอย่างถูกวิธี จะสามารถช่วยบรรเทาความรู้สึกไม่สบายตาและป้องกันไม่ให้อาการรุนแรงขึ้นได้ ซึ่งวิธีแก้อาการคันหัวตา และอาการคันตาสามารถทำตามได้ด้วยวิธีดังต่อไปนี้

  • ล้างตา ใช้น้ำสะอาดหรือน้ำเกลือล้างตาเบา ๆ เพื่อชะล้างสิ่งแปลกปลอม ฝุ่นละออง หรือสารก่อภูมิแพ้ที่อาจเป็นสาเหตุของอาการคันออกไป
  • งดขยี้ตา ถึงแม้จะรู้สึกคันตามากเพียงใด ก็ห้ามขยี้ตาโดยเด็ดขาด เพราะจะยิ่งเพิ่มการระคายเคือง เสี่ยงต่อการติดเชื้อ หรือทำให้กระจกตาเป็นรอยได้
  • ใช้น้ำตาเทียม ถ้าหากอาการคันตาเกิดจากตาแห้ง การใช้น้ำตาเทียมจะช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับดวงตา และยังช่วยบรรเทาอาการแสบเคือง รวมถึงอาการคันอีกด้วย
  • ประคบเย็น ให้ใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำเย็นแล้วเอาไปประคบบริเวณเปลือกตา จะช่วยลดอาการคัน ลดการบวม และช่วยให้รู้สึกสบายตาขึ้น
  • พักสายตา ถ้าหากต้องใช้สายตาเป็นระยะเวลานาน ควรพักสายตาเป็นระยะ โดยการละสายตาจากหน้าจอหรือสิ่งที่จ้องมอง และมองไปยังที่ไกล ๆ เพื่อให้ดวงตาได้ผ่อนคลาย
  • กำจัดสารก่อภูมิแพ้ หมั่นทำความสะอาดบ้าน ห้องนอน และสิ่งของเครื่องใช้ต่าง ๆ เพื่อลดปริมาณฝุ่น ไรฝุ่น หรือสารก่อภูมิแพ้อื่น ๆ ที่อาจกระตุ้นให้เกิดอาการคันตาได้
  • ทำความสะอาดคอนแทคเลนส์ให้ดี ถ้าหากคุณใส่คอนแทคเลนส์เป็นประจำ ควรดูและทำความสะอาดคอนแทคเลนส์อย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันการสะสมของสิ่งสกปรก หรือเชื้อโรคที่อาจทำให้เกิดการระคายเคืองและคันตา 

คันตา มีวิธีรักษาแบบใดบ้าง

คันหัวตาข้างเดียว

วิธีการรักษาและแก้อาการคันตามีอยู่หลายวิธี ขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการคันตา ซึ่งการรักษาที่เหมาะสมจะช่วยให้ดวงตาฟื้นตัวได้เร็วขึ้น โดยวิธีรักษาแต่ละสาเหตุ มีดังนี้

  • รักษาอาการคันตาจากภูมิแพ้ สาเหตุที่ทำให้รู้สึกคันตามาจากการเป็นภูมิแพ้ ควรหลีกเลี่ยงสารต่าง ๆ ที่ก่อให้เกิดอาการภูมิแพ้ เช่น ฝุ่น เกสรดอกไม้ หรือขนสัตว์ และใช้ยาแก้แพ้ทั้งแบบรับประทานหรือยาหยอดตาตามแพทย์สั่ง ควบคู่กับการใช้น้ำเกลือล้างตาเพื่อลดการระคายเคือง
  • รักษาอาการคันตาจากตาล้า ตาแห้ง อาการคันตาจากการใช้สายตานานหรืออยู่ในสภาพแวดล้อมที่แห้ง สามารถบรรเทาได้ด้วยการพักสายตาเป็นระยะ และหยอดน้ำตาเทียมเป็นประจำ รวมถึงหลีกเลี่ยงการอยู่ในห้องแอร์หรือที่มีลมแรงเป็นเวลานาน
  • รักษาอาการคันตาจากคอนแทคเลนส์ ถ้ามีอาการคันตาจากการใส่คอนแทคเลนส์ ควรถอดเลนส์ทันที และล้างมือให้สะอาดก่อนสัมผัสดวงตา รวมถึงหยุดใช้เลนส์จนกว่าอาการจะดีขึ้น หากมีอาการติดเชื้ออาจต้องใช้ยาปฏิชีวนะตามแพทย์สั่ง และเปลี่ยนวิธีดูแลเลนส์ให้สะอาดยิ่งขึ้น
  • รักษาอาการคันตาจากบาดแผลที่กระจกตา กรณีที่รู้สึกคันตา โดยสาเหตุมาจากการได้รับบาดแผลที่กระจกตา ควรรีบพบจักษุแพทย์ทันทีเพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม แพทย์อาจพิจารณาให้ใช้ยาหยอดตาปฏิชีวนะเพื่อป้องกันการติดเชื้อ หรือยาอื่น ๆ เพื่อช่วยในการฟื้นตัวของกระจกตา

การป้องกันอาการคันตา เริ่มได้จาก

การป้องกันอาการคันตาทำได้โดยการหลีกเลี่ยงปัจจัยที่เป็นตัวกระตุ้นทำให้รู้สึกคันตา หรือทำให้รู้สึกระคายเคืองดวงตา โดยเฉพาะในผู้ที่มีประวัติแพ้หรือใส่คอนแทคเลนส์เป็นประจำ ควรดูแลดวงตาอย่างสม่ำเสมอ โดยวิธีการป้องกันอาการคันตา มีดังนี้

  • ปิดหน้าต่างเมื่อไม่จำเป็น เพื่อลดการเข้ามาของละอองฝุ่นและสารปนเปื้อนในอากาศที่อาจก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อดวงตา
  • ใช้ผ้าปูเตียงกันไรฝุ่นและซักล้างเครื่องนอนเป็นประจำ ด้วยน้ำอุณหภูมิสูงเพื่อกำจัดไรฝุ่นและเชื้อราที่สะสมอยู่
  • ล้างมือทำความสะอาดก่อนสัมผัสดวงตาหรือคอนแทคเลนส์ทุกครั้ง เพื่อป้องกันการถ่ายทอดเชื้อโรคและสิ่งปนเปื้อนสู่ดวงตา
  • ล้างเครื่องสำอางที่หน้าออกให้หมดก่อนเข้านอน โดยเฉพาะบริเวณรอบดวงตาเพื่อหลีกเลี่ยงการอุดตันที่อาจก่อให้เกิดการอักเสบ
  • ทำความสะอาดและเปลี่ยนไส้กรองเครื่องปรับอากาศตามกำหนด เพื่อป้องกันการสะสมของฝุ่นละอองและจุลินทรีย์ที่อาจก่อปฏิกิริยาแพ้
  • หลีกเลี่ยงควันบุหรี่ในพื้นที่ที่มีการระบายอากาศไม่ถ่ายเท เพื่อลดการสัมผัสกับสารเคมีที่ก่อให้เกิดการระคายเคือง
  • ให้ใช้น้ำเกลือล้างดวงตา โดยเลือกใช้น้ำเกลือที่ผ่านการฆ่าเชื้อและปราศจากสารเติมแต่งเพื่อความปลอดภัย
  • สวมใส่อุปกรณ์ป้องกันดวงตาในสภาพแวดล้อมที่มีความเสี่ยง เช่น แว่นครอบตาหรือหน้ากากป้องกันเมื่อทำงานกับสารเคมีหรือในพื้นที่ที่มีมลพิษ
  • งดการขยี้หรือเกาบริเวณดวงตาเมื่อรู้สึกคัน เนื่องจากอาจเป็นการกระตุ้นการหลั่งฮิสตามีนและทำให้อาการแพ้รุนแรงขึ้น
  • อาบน้ำและทำความสะอาดร่างกายหลังกลับมาจากภายนอก เพื่อขจัดเชื้อโรคและสิ่งปนเปื้อนที่อาจติดมากับร่างกาย

คันตา อย่าปล่อยให้อาการรุนแรง ควรรีบพบแพทย์หากมีอาการต่อเนื่อง

หลังจากที่ทราบกันไปแล้วว่าอาการคันตาเกิดจากอะไร ซึ่งอาการนี้ไม่ควรมองข้าม โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีอาการคันตาบ่อย ๆ เพราะอาการหรือความรู้สึกคันตาอาจจะบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพดวงตาที่ซ่อนอยู่ ดังนั้น การสังเกตอาการและการดูแลดวงตาเบื้องต้นจะสามารถช่วยบรรเทาอาการคันตาได้ แต่หากยังไม่ดีขึ้น ควรเข้ารับการตรวจสายตาเพื่อรับคำแนะนำและการรักษาจากจักษุแพทย์โดยตรง 

โรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์ พร้อมให้บริการตรวจและดูแลปัญหาสุขภาพดวงตาทุกประเภท รวมถึง ตรวจสายตา โดยทีมจักษุแพทย์ที่มีประสบการณ์ พร้อมอุปกรณ์ที่ทันสมัย ให้บริการครอบคลุมตั้งแต่อาการเล็กน้อย เช่น คันตา โรคตาในเด็ก ไปจนถึงโรคตาที่ซับซ้อน ถ้าหากมีอาการคันตาบ่อย ๆ หรือไม่แน่ใจว่าคันตาเกิดจากอะไร โรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์พร้อมให้การดูแลและรักษาด้วยความใส่ใจในทุกขั้นตอน 

ติดต่อสอบถามเพิ่มเติมได้ที่


References

Irene C. Kuo. Why Are My Eyes Itchy? Answers From an Expert. https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/why-are-my-eyes-itchy-answers-from-an-expert

Paul Frysh. (2024, December 06). Itchy Eyes: Symptoms, Causes, and Treatments. https://www.webmd.com/eye-health/itchy-eyes-symptoms-causes-treatment

บทความและสุขภาพอื่นที่น่าสนใจ