ตาแดงเป็นหนึ่งในปัญหาสุขภาพดวงตาที่เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นการติดเชื้อ การระคายเคือง หรือแพ้สารต่าง ๆ ในสิ่งแวดล้อม อาการตาแดงที่ดูเหมือนจะเป็นเรื่องเล็กน้อยนั้น อาจเป็นสัญญาณเตือนภัยการเริ่มต้นของโรคตาแดงหรือที่ทางการแพทย์เรียกว่าโรคเยื่อบุตาอักเสบได้
หากปล่อยให้อาการตาแดงดำเนินไปโดยไม่ได้รับการดูแลอย่างถูกวิธี อาจทำให้เชื้อโรคแพร่กระจายสู่ผู้อื่นได้ง่าย และรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันโดยไม่รู้ตัว การเข้าใจสาเหตุของตาแดงและวิธีดูแลรักษาที่ถูกต้องจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้เรารับมือกับโรคนี้ได้อย่างเหมาะสม
สารบัญบทความ
ตาแดง หรือที่รู้จักกันในชื่อทางการแพทย์ว่า Conjunctivitis คือ ภาวะการอักเสบของเยื่อบุตา ซึ่งเป็นเนื้อเยื่อโปร่งใสที่คลุมอยู่บริเวณตาขาวและด้านในเปลือกตา การอักเสบนี้จะทำให้เส้นเลือดฝอยในเยื่อบุตาขยายตัว จนมองเห็นเป็นสีแดงเรื่อหรือมีอาการตาขาวแดงอย่างชัดเจน
โรคตาแดงสามารถพบได้ในทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะโรคตาในเด็ก ที่มักแพร่กระจายได้ง่ายจากการสัมผัสใกล้ชิดหรือใช้ของร่วมกัน สาเหตุหลักของโรคนี้คือการติดเชื้อไวรัส โดยเฉพาะกลุ่ม Adenovirus และ Enterovirus ซึ่งสามารถติดต่อได้ผ่านสารคัดหลั่งจากดวงตาผู้ป่วย เช่น น้ำตา หรือขี้ตา ถ้าหากผู้ป่วยพบว่าตัวเองมีอาการตาแดง ควรรีบปรึกษาจักษุแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและเข้ารับการรักษาอย่างถูกต้อง
ตาแดงเกิดจากอะไร? ตาแดงสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ซึ่งแต่ละคนอาจมีปัจจัยการกระตุ้นที่แตกต่างกันออกไป โดยสาเหตุที่มักพบได้บ่อยมีดังนี้
การติดเชื้อแบคทีเรียหรือไวรัสในบริเวณเยื่อบุตาเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดตาแดงและตาอักเสบ อาการที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยส่วนใหญ มักจะมีอาการน้ำตาไหล ระคายเคือง คันตา ตาแฉะ และมีขี้ตา โดยสีของขี้ตาอาจแตกต่างกันไปตามชนิดของเชื้อโรคที่ติดเชื้อ
ตาแดงเกิดจากการสัมผัสกับสารที่ก่อให้เกิดภูมิแพ้ต่าง ๆ เช่น ไรฝุ่น เกสรดอกไม้ ขนสัตว์ หรือสารเคมีในเครื่องสำอาง สามารถทำให้เกิดการระคายเคืองและอักเสบได้ โดยผู้ป่วยจะมีอาการคันตา ตาบวม และมีน้ำตาไหลมากกว่าปกติ
การสัมผัสกับสิ่งแปลกปลอม เช่น ฝุ่น ควัน หรือสารเคมีต่าง ๆ สามารถทำให้ตาแดงได้ โดยเฉพาะตาแดงข้างเดียวที่อาจเกิดจากการสัมผัสกับสารระคายเคืองโดยตรง หรือมีสิ่งแปลกปลอมเข้าไปในตาข้างใดข้างหนึ่ง
เมื่อดวงตาขาดความชุ่มชื้นจากการใช้สายตาเป็นระยะเวลานานเกินไป หรืออยู่ในสภาพแวดล้อมที่แห้ง เช่น ห้องแอร์ อาจทำให้เกิดอาการตาแดง รู้สึกแสบ และเคืองตาเป็นระยะ ๆ
การใช้คอมพิวเตอร์ โทรศัพท์ หรือแท็บเล็ตติดต่อกันเป็นเวลานาน อาจทำให้กล้ามเนื้อตาเกิดความล้าและเครียด ผู้ที่ทำงานหน้าจอเป็นเวลาหลายชั่วโมง ส่วนใหญ่มักจะพบอาการตาแดงร่วมกับอาการปวดศีรษะ และมองเห็นภาพไม่ชัดหรือภาพเบลอ
หากใช้คอนแทคเลนส์ที่ไม่สะอาดหรือใส่นานเกินไป อาจทำให้เกิดการติดเชื้อ มีอาการตาอักเสบและอาการอื่น ๆ เช่น ระคายเคืองและตามีขี้ตาเพิ่มขึ้น แต่ในบางกรณีอาจมีอาการปวดตา แสบตา ตาแดง หรือรู้สึกเหมือนมีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในดวงตาได้
ตาแดงจากการอักเสบของเนื้อเยื่อตา เช่น ต้อลม หรือต้อเนื้อ จะทำให้เยื่อบุตาขาวมีรอยแดงและระคายเคือง ซึ่งสาเหตุสามารถเกิดได้จากการสัมผัสกับสิ่งระคายเคืองเป็นเวลานาน อาทิ ลม ฝุ่น หรือเผชิญกับแสงแดด และนอกจากอาการตาแดงแล้ว ผู้ป่วยอาจรู้สึกแสบตา คันตา หรือมีน้ำตาไหลมากขึ้น บางรายอาจมีอาการบวมหรือรู้สึกเหมือนมีสิ่งแปลกปลอมในตาได้
สำหรับผู้ป่วยโรคตาแดง อาการที่พบจะสามารถสังเกตได้อย่างชัดเจน ดังนี้
หากมีอาการเหล่านี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าหากอาการรุนแรงมากขึ้น หรือมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ตามัวลง ปวดศีรษะ ต่อมน้ำเหลืองบริเวณหูโตและเจ็บ ควรรีบไปพบจักษุแพทย์ทันทีเพื่อรับการวินิจฉัยและเข้ารับการรักษาในทันที
ตาแดงที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย สามารถติดต่อกันได้ง่ายและรวดเร็วมาก โดยเฉพาะในสถานที่ที่มีคนอยู่รวมกันจำนวนมาก เช่น โรงเรียน ที่ทำงาน หรือโรงพยาบาล ผู้ป่วยสามารถแพร่เชื้อได้ตั้งแต่ก่อนเริ่มมีอาการ ไปจนถึงช่วงที่อาการดีขึ้นแล้วประมาณ 2 สัปดาห์ ผู้ที่ได้รับเชื้ออาจเริ่มมีอาการภายใน 2-14 วันหลังสัมผัสเชื้อ โดยวิธีการแพร่เชื้อของโรคตาแดงมีดังนี้
การรักษาโรคตาแดงอย่างถูกวิธีสามารถช่วยลดอาการและป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรคได้ ซึ่งวิธีรักษาโรคตาแดง ให้หายเร็วที่สุดจำเป็นจะต้องอาศัยการดูแลที่เหมาะสมและการใช้ยาตามคำแนะนำของจักษุแพทย์ โดยวิธีรักษาตาแดง ได้แก่
การป้องกันตาแดงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อและการแพร่กระจายของโรค โดยวิธีป้องกันตาแดงสามารถทำได้ง่าย ๆ ด้วยการปฏิบัติตัวดังนี้
โดยทั่วไปแล้วตาแดงไม่ได้เป็นอันตรายร้ายแรงและสามารถหายได้เองในหลายกรณี แต่ถ้าหากมีอาการตาแดงข้างเดียว ไม่เจ็บ จะต้องทําไงดี คำตอบคือ ควรสังเกตอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น มีอาการตามัวหรือแสบตาร่วมด้วยหรือไม่ เพราะอาจเป็นสัญญาณของภาวะที่จะต้องรักษา และถ้าอาการไม่ดีขึ้นภายใน 1–2 วัน ควรรีบพบจักษุแพทย์เพื่อวินิจฉัยอย่างละเอียด และป้องกันโรคร้ายแรงที่เกี่ยวกับดวงตาที่อาจเกิดขึ้นได้
อาการตาแดงแม้จะเป็นภาวะที่พบได้บ่อยและอาจเกิดจากสาเหตุที่ไม่รุนแรง เช่น ภูมิแพ้หรือการระคายเคืองเล็กน้อย แต่ก็ไม่ควรถูกมองข้ามโดยเด็ดขาด เนื่องจากอาจเป็นสัญญาณของภาวะที่รุนแรงกว่า เช่น การติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรียที่ต้องการการรักษาอย่างเร่งด่วน หรือแม้กระทั่งโรคทางตาที่รุนแรงขึ้น การดูแลเบื้องต้นด้วยตนเอง เช่น การรักษาความสะอาดและหลีกเลี่ยงการขยี้ตาเป็นสิ่งที่ดี แต่การวินิจฉัยหาสาเหตุที่แท้จริงโดยจักษุแพทย์คือสิ่งสำคัญที่สุด เพื่อให้ได้รับการรักษาที่ถูกต้องและป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจส่งผลเสียต่อดวงตาในระยะยาว
หากคุณหรือคนใกล้ชิดกำลังมีอาการตาแดงและต้องการคำปรึกษาจากทีมแพทย์ โรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์ พร้อมให้บริการดูแลสุขภาพดวงตาของคุณ ด้วยทีมจักษุแพทย์และเทคโนโลยีการตรวจวินิจฉัยที่ทันสมัย ทำให้คุณมั่นใจได้ว่าจะได้รับการรักษาอย่างตรงจุด
ติดต่อสอบถามเพิ่มเติมได้ที่
References
Muhammad F. Hashmi; Bharat Gurnani; Scarlet Benson. (2024, January 26). Conjunctivitis. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK541034/
Kierstan Boyd. (2024, September 11). Conjunctivitis: What Is Pink Eye?. https://www.aao.org/eye-health/diseases/pink-eye-conjunctivitis
